Bedrijfsovername: stress of succes? Online blog Boerenbuisiness | september 2017

Bedrijfsovername in de agrarische sector, stress of succes?

Gepubliceerd: 3 september 2017, online blog @ boerenbuisiness.nl

Tekst: Dik Veefkind, AgroCoach

 

Bedrijfsovername in de agrarische sector is één van de belangrijkste gebeurtenissen in het leven van een agrarisch ondernemer. Het markeert het einde, maar ook het begin van een tijdperk in het leven van de betrokkenen. In deze blog kijken we hoe de overname succesvol in plaats van stressvol kan zijn.

Veruit de meeste bedrijfsovernames in de agrarische sector spelen zich af binnen de familiesfeer. Dit betekent dat er naast financiële, fiscale en andere praktische aspecten ook sociaal-emotionele zaken een belangrijke rol spelen. Je bent zakelijk en privé sterk met elkaar verweven.

 

“de meeste aandacht gaat uit naar geld, fisus en arbeid”

 

De ervaring leert dat tijdens een overnametraject de meeste aandacht uit gaat naar de eerste drie aspecten (geld, fiscus, arbeid) en vaak niet -of te weinig- naar het laatste aspect. Toch is het de sociaal-emotionele of menselijke kant die van doorslaggevend belang is bij het slagen van de bedrijfsovername.

Stress

Ik kom vaak in situaties terecht waarbij de bedrijfsovername in de agrarische sector voor alle betrokkenen veel stress oplevert. De bron van deze stress ligt vrijwel altijd in een gebrekkige communicatie, karakterverschillen en/of  verschil in toekomst- of bedrijfsvisie. In veel gevallen is men begonnen met samenwerken, zonder zich af te vragen wat samenwerken nou echt inhoudt en of betrokkenen daar ook geschikt voor zijn. Kenmerkend voor veel van deze situaties is dat de frustraties zich in de loop van de jaren ophopen en niet op een goede manier besproken en opgelost worden. Gevolg: spanningen, ruzie en conflicten. Geen goed uitgangspunt voor een succesvolle samenwerking en bedrijfsovername.

Succes

Bedrijfsovername in de agrarische sector begint dus met samenwerken. Om fiscale en financiële redenen, zeker. Laat je op dat gebied dan ook goed adviseren. Maar samenwerken is ook belangrijk om de opvolger de gelegenheid te geven steeds meer ervaring en kennis  op te doen en hem of haar te laten groeien in (persoonlijk) leiderschap en ondernemerschap.

 

“Goede communicatie is de basis”

 

Om goed te kunnen samenwerken zul je goed met elkaar moeten communiceren. Dat is de basis, daar begint het. De kern van communicatie is luisteren. Probeer eerst de ander te begrijpen, en dan zelf begrepen te worden is de vuistregel. Begrip voor een ander kan ontstaan door goed te luisteren en dat is nog niet altijd makkelijk, zeker als emoties een rol spelen. Naast de basisvoorwaarde luisteren -voor succesvol samenwerken en uiteindelijk een succesvolle bedrijfsovername- zijn er nog een aantal handvatten welke je kunnen helpen.

Aan het begin van de samenwerking:

• Vraag jezelf eens af: zijn beide partijen geschikt om samen te werken? Dit onderzoek je door te vast te stellen of de verschillende karakters en persoonlijkheden bij elkaar passen. Vullen de jullie elkaar aan, of werk je elkaar tegen? Onderzoek dat en wees eerlijk over de uitkomst tegen elkaar.
• Blijf in verbinding met elkaar! Communicatie is daarvoor de sleutel.
• Gaat de onderlinge communicatie niet zo makkelijk? Overweeg dan de ondersteuning van een coach die jullie daarbij kan helpen.
• Spreek wederzijdse verwachtingen naar elkaar toe uit. Wat verwacht jij van de ander, en wat verwacht de ander van jou?
• Plan en houd regelmatig een werkoverleg;
• Maak een duidelijke taakverdeling en taakomschrijving. Leg taken desnoods in protocollen vast;
• Ontwikkel een gezamenlijke bedrijfsvisie. Waar willen jullie over een paar jaar staan met de onderneming?
• Maak afspraken over beslissingsbevoegdheden. Wie beslist waar over en wat doe je als je het niet met elkaar eens bent?
• Evalueer de samenwerking regelmatig. Wat gaat goed, wat niet en wat kan beter?
• Spreek elkaar op een goede manier aan op taken en verantwoordelijkheden;
• Zijn jullie persoonlijke en bedrijfsmatige doelen nog duidelijk en reëel? Wees eerlijk naar jezelf en elkaar, vooral als het niet goed dreigt te gaan;
• Maak afspraken over hoe je verder gaat als jullie samenwerking onverhoopt toch vastloopt;
• Leg de gemaakte afspraken vast, dat geeft houvast en duidelijkheid.

 

“betrek de overige gezinsleden op tijd bij de overname”

 

Als de werkelijke overdracht nadert:

• Betrek de overige gezinsleden of betrokkenen op tijd bij het overnametraject door bijvoorbeeld regelmatig (familie) overleg te hebben. Wordt de overname gegund aan de opvolger? Welke onduidelijkheden of hindernissen moeten nog opgelost worden?
• Maak duidelijke afspraken over de rol van de overdragende partij, als de overname is afgerond. In hoeverre gaan zij zich nog wel of niet met het bedrijf bemoeien?

 

Ik zie veel situaties waarbij ouders, kinderen of andere belanghebbenden te lang blijven doormodderen, waarbij de samenwerking niet goed gaat met alle negatieve gevolgen van dien. Het belangrijkste advies is misschien wel dat als de samenwerking niet goed gaat je op tijd hulp van buitenaf inschakelt. Laat een onafhankelijke coach je helpen om zaken (weer) werkbaar te krijgen en om goede keuzes te maken. Op tijd hulp inschakelen kan uiteindelijk heel veel financieel en emotioneel leed voorkomen.