Nooit gepraat over wat er toe doet bij bedrijfsopvolging

Tekst: Dik Veefkind – AgroCoach
Publicatie: weekblad Boerderij / Boerderij online, 17 oktober 2023

“Ik houd m’n mond maar,” zegt hij als het gaat over bedrijfsopvolging. De frustratie is van zijn gezicht af te lezen. Hij had al jaren geleden zijn bedrijf willen overdragen aan een van de kinderen, maar het kwam er niet van. Deels doordat hij zelf nog zo graag boer is en deels doordat de samenwerking met de opvolger niet goed verloopt. Er is nooit gepraat over wat er toe doet bij bedrijfsopvolging.

Zoekend naar de oorzaken komen we uit bij zijn eigen jeugd, zijn opvoeding en samenwerking met zijn vader. “Er werd niet gepraat, tenminste niet over zaken die er echt toe deden,” vertelt hij. “Dus ik heb dat praten niet meegekregen van huis uit. Mijn vader loste problemen op met zijn handen, dan liep je weer snel in het gareel.”

Ik zie aan hem dat hij het moeilijk vindt om te vertellen. Want nu zit hij met de gevolgen van het niet kunnen praten met zijn eigen opvolger. In plaats van schouder aan schouder naast elkaar staan ze recht tegenover elkaar. Het is zelfs zo dat er eigenlijk al niet meer gecommuniceerd wordt zonder elkaar verwijten te maken.

Geen onderlinge communicatie
Zeer regelmatig kom ik situaties als hierboven tegen bij het onderwerp bedrijfsopvolging. Als je niet goed kunt praten met elkaar in een samenwerking, is het risico op een teleurstelling – of erger: ruzie en verwijdering van elkaar in je gezin of familie – heel groot. Het lastige is vaak dat werk en privé in elkaar overlopen. Dat houdt in dat een moeizame of soms zelfs geen onderlinge communicatie je ernstig voor de voeten loopt op beide terreinen, voor in huis en achter op het erf. Een wens die ik vaak hoor, is dat men graag wil dat er weer op een normale manier met elkaar wordt omgegaan.

Wat ook vaak voorkomt, is dat men veel te lang wacht met het bespreekbaar maken van de problemen. Veelal liggen mislukte lijmpogingen die uitlopen op ruzies of harde woorden daar aan ten grondslag. Ook de stap naar hulp van buitenaf kan erg lastig zijn. Schaamte, het niet erkennen dat je er samen niet uitkomt, financiële overwegingen, onwil of het minimaliseren van het probleem liggen hier vaak als oorzaak onder.

Hulp van buitenaf
Toch moedig ik het aan om wel met elkaar het gesprek aan te gaan, hoe moeilijk dat soms ook kan zijn. Er zijn situaties die hopeloos vast lijken te zitten. Alles is geprobeerd en niets lijkt meer te helpen. Je loopt in een cirkel rond en komt er samen niet meer uit. In deze situaties kan heel veel gewonnen worden, mits iedereen bereid is om naar elkaar te luisteren en in gesprek te gaan. En soms kan hulp van buitenaf daarbij een handje helpen.

Een oud gezegde luidt: ‘spreken is zilver en zwijgen is goud’. In die overtuiging zijn veel ouderen opgegroeid en opgevoed en geven dat door aan de volgende generatie. In het licht van samenwerken met elkaar zou ik het spreekwoord liever veranderen. Zowel spreken als zwijgen kunnen goud zijn. Het hangt er vooral vanaf wanneer en hoe je een van beide gebruikt.

Dik Veefkind is agrarisch coach, mediator en trainer en begeleidt agrarisch ondernemers en erfbetreders. Heb je naar aanleiding van dit artikel vragen of behoefte aan een goed gesprek? Neem dan contact met Dik op. Mail naar: info@agrocoach.nl of bel rechtstreeks: 06-53583325.

Lees het originele artikel ‘nooit gepraat over wat er toe doet bij bedrijfsopvolging’ hier

About the author

Dik Veefkind, AgroCoach

Agrarische Mediation Ik zie regelmatig conflicten, ruzies of moeite met de onderlinge communicatie op agrarische gezinsbedrijven. Dit heeft altijd nare gevolgen voor ondernemers en hun gezinnen. Bij agrarische mediation werk je -onder mijn leiding- zelf mee om de problemen bespreekbaar te maken en op te lossen. Heb je een conflict of ruzie op je bedrijf? Agrarische mediation helpt jullie om met elkaar in gesprek te gaan en het op te lossen! Agrarische Coaching Ook het coachen van agrarische ondernemers is mijn vak. Een topsporter heeft een coach. Ondernemen is ook topsport, zeker in de huidige agrarische sector. Ik help agrarische ondernemers om inzicht, overzicht en uitzicht te krijgen. Dit kan bijvoorbeeld gaan over financiele zaken of de bedrijfsoverdracht. Maar ik coach ook ondernemers met een burn-out of voer een goed vertrouwelijk gesprek. Op deze site kun je verschillende tests doen om te bekijken of jouw situatie geschikt is voor mediation of coaching.