Ergernissen benoemen is lastig
Het familiegesprek: ‘de schaamte voorbij’
Tekst: Dik Veefkind, AgroCoach
Publicatie: vakblad Boerderij, 20 augustus 2019
“Dit hadden we veel eerder moeten doen”, zegt Jos* opgelucht. Hij is één van de deelnemers aan het familiegesprek dat ik begeleid. De overige familieleden knikken instemmend. Op mijn vraag waarom hij dat vindt, zegt Jos: “Ik weet nu eindelijk hoe iedereen over de situatie hier thuis denkt, en dat helpt mij.”
Onder de oppervlakte
Jarenlang werd er in dit gezin hard gewerkt en nauwelijks gepraat met elkaar. Wel over het dagelijkse leven op het bedrijf, maar niet echt wat dieper. Wat iedereen nou werkelijk dacht en vond, bleef onduidelijk. Conflicten werden vermeden of weggelachen en oppervlakkig gezien was het allemaal oké. Maar het was niet oké. Onder de oppervlakte speelde van alles. En wat er onder de oppervlakte speelde in het leven van Jos en zijn familie kwam naar boven tijdens de gesprekken die we samen voerden.
Schaamte en kwetsbaarheid
Uiteraard is er een reden voor zulke gesprekken. In dit geval was de samenwerking tussen ouders en zoon de aanleiding. Wat ik vaak hoor, is de opmerking die Jos maakte: “Hadden we maar eerder aan de bel getrokken, dan was ons een hoop leed bespaard gebleven.”
Ik begrijp wel dat het zo gaat. Je loopt niet zomaar te koop met je problemen, als je al vindt dat je ze hebt. Ik was eens bij een familie die mij verzocht om de auto uit het zicht van de buren te zetten. Die zouden vragen kunnen gaan stellen over die vreemde op het erf. Schaamte en ongemakkelijke gevoelens zitten soms diep in een mensenleven.
Schaamte kan te maken hebben met kwetsbaarheid. Wat zal de ander van mij vinden als ik eerlijk zeg wat ik denk of voel? Je kwetsbaar opstellen is niet altijd makkelijk, zelfs niet, of heel vaak niet bij de mensen die het dichtste bij je staan. Niet uitgesproken misverstanden, oude ruzies of verkeerde aannames kunnen dan blokkerend werken.
Voorwaarden voor kwetsbaarheid
Kwetsbaarheid tonen vraagt moed van jou en veiligheid in je omgeving, in je gezin of je relatie. Ontbreken deze voorwaarden dan wordt het lastig om te bespreken waar het echt om gaat. In een aantal praktijksituaties merk ik dat het mensen niet zozeer ontbreekt aan moed – ze hebben immers hulp ingeschakeld – maar dat het vooral ontbreekt aan veiligheid. Maar aan veiligheid kun je gelukkig vaak met elkaar werken. Als je herkent wat ik hier beschrijf en het is moeilijk om stappen te zetten, vraag je dan eens af: wat levert deze situatie mij of ons op? En wil ik dat dit zo blijft?
Nieuw terrein
Terug naar Jos. Hij liep vast en met hem zijn familie. Het was hoog tijd om aan veiligheid en kwetsbaarheid te werken, hoe eng dat ook in het begin was. Soms moet je als mens, gezin of familie door ‘onbekend terrein’ heen om nieuw terrein, meer openheid en wederzijds begrip bijvoorbeeld, te kunnen innemen. Wacht daarmee niet te lang. Voor je het weet is er geen weg meer terug. Een familiegesprek kan daarbij helpen.
*Jos is een verzonnen naam. De praktijksituatie is niet letterlijk beschreven.
Deze blog is gepubliceerd in weekblad Boerderij. Klik hier voor de online versie.
Meer weten over hoe je een familiegesprek aanpakt? Informeer er naar bij Dik Veefkind. Stuur een mail naar: info@agrocoach.nl of bel met Dik Veefkind: 06-53583325
Related posts
