Is er nog perspectief voor boeren in Nederland?
Over je eigen grens gaan
Tekst: Dik Veefkind, AgroCoach
Publicatie: vakblad Boerderij / Boerderij online, 13 augustus 2024.
Jarenlang had hij ‘knetterhard’ gewerkt. Eerst op verschillende boerderijen van anderen, daarna op die van zijn ouders. Na de overname ging hij voortvarend verder.
Na verloop van tijd werd er een nieuwe, extra bedrijfsactiviteit opgestart en groot gemaakt. Dit betekende voor hem dat hij als ondernemer doorgroeide. Leiding geven aan personeel, omgaan met verschillende opdrachtgevers, de overheid, zakelijke contacten, hij deed het allemaal. Ook zijn gezin, familie en het nodige vrijwilligerswerk vroegen om aandacht, maar niets leek hem teveel.
Doormodderen
Tot het niet meer ging. Hij ging slechter slapen, werd steeds vermoeider en prikkelbaar en begon langzaamaan vast te lopen. Kleine voorvallen werden grote problemen en relativeren lukte niet goed meer. Lichamelijke klachten speelden op en in zijn hoofd werd het niet meer rustig. Zijn gezinsleden, vrienden en personeel begonnen zich zorgen te maken. Hij wuifde alle goedbedoelde opmerkingen van de hand. ‘Gaat wel weer over’, zei hij dan. Toch bleef hij nog lang doormodderen. Uiteindelijk belandde hij via de huisarts bij een psycholoog die hem niet goed begreep. ‘Neem gewoon wat meer rust en ga eens op vakantie’, had de goedbedoelende man gezegd. Het was zijn eerste en laatste bezoek aan een hulpverlener.
Gezondheid niet te koop
En nu zit ik bij hem aan de keukentafel en raken we in gesprek over zijn situatie en wat hem zover gebracht heeft. ‘Wat heeft je de afgelopen jaren gedreven?’, vraag ik hem. Rechtuit zegt hij: ‘Geld verdienen, zoveel mogelijk… Alles aanpakken wat je kunt doen om dat doel te behalen’. Zijn zakelijk instinct en doorzettingsvermogen hebben hem zeker geen windeieren gelegd. ‘Als ik zou willen, kan ik stoppen met werken en rentenierend oud worden’, zegt hij met enige trots. ‘Maar de prijs die ik ervoor betaal is hoog, erg hoog… Gezondheid is niet te koop, weet je’, zegt hij peinzend.
Hoe nu verder?
Op de vraag hoe het nu verder moet, zegt hij het nu niet te weten. Hij wil in ieder geval uit de huidige situatie weg en meer ontspannen kunnen ondernemen. Daarvoor zal hij eerst inzicht moeten krijgen in wat hem zover gebracht heeft en hoe hij de weg naar herstel kan inslaan en volhouden. Daar gaan we dus de komende tijd mee aan de slag.
Wie mag er bij jou op de rem trappen als je te ver gaat?
Grenzen
Heel veel en hard werken is de meeste ondernemers in de agrarische sector niet vreemd. Je voelt je verantwoordelijk, je bent toegewijd aan je vak en misschien ben je gewoon ambitieus of fanatiek. Allemaal niets mis mee, zou je zeggen. Misschien ben je wel een perfectionist en vind je het moeilijk om zaken los te laten of over te geven aan anderen. Misschien is de dag te kort en heb je gewoon te veel werk liggen. Hoe het ook zij: er zit ergens een grens aan je kunnen. Sommigen zoeken die grens op of gaan er zelfs overheen. Over je eigen grens gaan, misschien wel onbewust zoals de ondernemer in dit voorbeeld.
En ik vraag me af: hoe blijf je goed voor jezelf zorgen ondanks wat er allemaal van je gevraagd wordt? Wie mag er bij jou op de rem trappen als je te ver gaat? Het Hebreeuwse woord shalom heeft onder andere de betekenis van herstellen, heel maken, compleet zijn. Maak werk van jouw shalom en neem het serieus als je herkent wat ik hier schreef.
Dik Veefkind is agrarisch coach, mediator en trainer en begeleidt agrarisch ondernemers en erfbetreders. Heb je naar aanleiding van dit artikel vragen of behoefte aan een goed gesprek? Neem dan contact met Dik op. Mail naar: info@agrocoach.nl of bel rechtstreeks: 06-53583325.
Lees het originele artikel ‘Over je eigen grens gaan´ hier
Related posts
